MATERI BHS. JAWA 7: 2. TEKS PROFIL TOKOH

TEKS PROFIL TOKOH

 

A.   Tegese

Teks profil tokoh uga diarani teks biografi, yaiku sawijining teks sing isine nyritakake uatawa nggambarake sawijining paraga lan prastawa apa wae kang dialami dening paraga.

 

B.   Struktur/ Tata rakite Teks Profil Tokoh


Katrangan:

a.Orientasi yaiku yaiku bagean teks sing isine ngenalake tokoh, umume ngandharake jeneng, papan kelairan, lan kulawargane.

b. Prastawa yaiku bagean sing ngandharake kahanan, prastawa, masalah sing tau dialami nanging sing menjila lan duwe kesan mirunggan kang bisa didadekake tepa-tuladha.

c. Reorientasi yaiku bagean panutup lan ngandharake pandhangan lan pamawase panulis marang tokoh sing dicritakake.

 

C.   Unsur Basa Teks Profil Tokoh

Unggah-ungguh basa Jawa:

1.      Basa Ngoko

Basa ngoko kaperang dadi loro, yaiku ngoko lugu lan ngoko alus.

a.      Basa Ngoko Lugu

Basa ngoko lugu mujudake basa kang ora kecampuran tembung-tembung krama inggil, isih wutuh nggunakake tembung-tembung ngoko kabeh. Basa ngoko lugu kuwi kanggone ana ing pasrawungan kang kahanane raket banget, kayata pacelathon ing antarane sapepadhane,

(1)    pacelathon karo wong sing drajade luwih endhek/asor, lan

(2)    pacelathon wong tuwa marang bocah.


Tuladhane:

1)     Siti dikongkon simbah menyang pasar.

2)     Kowe sesuk mulih jam pira?

3)     Adhik tuku gula ing warung.

b.     Basa Ngoko Alus

Basa ngoko alus yaiku basa kang wis kacampuran tembung-tembung krama inggil tumrap wong sing dijak guneman. Tembung kang dikramakake yaiku (1) tembung kriya wong kang diajeni, (2) tembung sesulih purusa wong kang diajeni, lan (3) tembung pandarbe wong kang diajeni. Panganggone basa ngoko alus ing pasrawungan, yaiku:

1)     Wong tuwa marang wong enom kang perlu diajeni.

2)     Wong enom marang wong luwih tuwa sing wis raket.

3)     Ngajeni wong sing digunem.


Tuladhane:

1)     Aku ditimbali bapak arep diutus resik-resik latar.

2)     Bapak tindak menyang Malang nitih sepur

3)     Dhek wingi Rini didukani ibune jalaran mulihe telat.

 

2.      Basa Krama

Basa krama kaperang dadi loro, yaiku krama lugu lan krama alus.

a.     Krama Lugu

Krama lugu mujudake basa krama kang tembung-tembunge lugu lan ora kena kacampuran tembung-tembung krama inggil tumrap wong sing dijak guneman. Panganggone katujokake kanggo wong sadrajad sing durung raket.

Tuladhane:

1)     Siti dipunkengken simbah dhateng peken.

2)     Sampeyan benjing wangsul jam pinten?

3)     Griya sampeyan pundi?

4)     Kula nembe nedha.

b.     Krama Alus (Krama Inggil)

Krama alus yaiku basa kang tembung-tembunge alus tumrap wong sing dijak guneman. Kaya dene basa ngoko andhap, sing nganggo tembung krama inggil yaiku tembung sesulih purusa, tembung kriya (panindake), lan barang kaluwihane. Yen tumrap awake dhewe ora kena nganggo tembung krama inggil (ora kena ngramakake awake dhewe), kepara yen ana kudu nganggo tembung krama andhap. Tembung krama inggil sing digunakake iku tujuwane kanggo ngurmati wong sing diajak guneman. Basa krama alus bisa digunakake kanggo guneman marang sapa wae sing pancen kudu dihurmati.

Tuladhane:

1)     Punapa Rini sampun panjenengan pundhutaken obat?

2)     Bapak badhe tindak dhateng Jakarta.

3)     Siti dipunutus simbah dhateng peken.

4)     Panjenengan benjing kondur jam pinten?

 

 

 

Komentar

Posting Komentar

Postingan populer dari blog ini

MATERI BASA JAWA 7: 3. TEKS CRITA WAYANG

  CRITA WAYANG Teks crita wayang kalebu teks narasi. Titikane teks narasi, kaya ing ngisor iki: a.      Wujude wacan narasi bisa dideleng saka perangan wewangunan utawa struktur sing bisa mangun wacan lan perangan basa kang dumadi saka panganggone tembung, lan ukara. b.      Tujuan panulisan lan pamacane wacan narasi kuwi kanggo panglipur sing bisa dijupuk pesan moral/nilai budi pekerti, lan hikmahe. c.       Fungsi wacan narasi saliyane wujud medhar gagasan lan ide, uga kanggo marisake nilai budi pekerti luhur.   STRUKTUR TES CRITA WAYANG 1.      Orientasi/ tetepungan yaiku nepungake/ngenalake paraga, papan panggonan, lan wektu kang bakal diandharake ing sajrone crita wayang. 2.      Komplikasi /reruwet yaiku perangan teks crita wayang kang nuduhake tuwuhe reruwet/ konflik. 3.      Resolusi /udharan yaiku perangan ing t...
Baca selengkapnya

MATERI BASA JAWA KELAS 9 : 3. PANATACARA LAN PAMEDHAR SABDA ( PIDHATO)

  PANATACARA LAN PAMEDHAR SABDA Yaiku ngomong ing ngarepe wong akeh kanthi ancas lan tujuwan tartamtu. A.      Tata rakite (Struktur teks) Panatacara lan pamedhar Sabda 1.       Salam pambuka, yaiku salam pakurmatan marang para tamu/rawuh utawa sing kepareng rawuh. Isine atur salam pakurmatan marang para rawuh lan sapa aruh tumrap para rawuh. Lumrahe kawiwitan kanthi tembung Assalamu'alaikum wr.wb., nuwun, kula nuwun, sugeng siyang, sugeng dalu, utawa salam liyane. 2.       Purwaka, yaiku atur pamuji syukur marang Gusti Allah, sarta atur panuwun marang para tamu sing kepareng rawuh. Saliyane iku uga bisa diwuwuhi, shalawat lan salam konjuk marang Nabi Muhammad SAW, mligine yen agamane Islam. 3.       Isi/wigatining atur/ancasing gati, yaiku apa kang dadi ancas/tujuwan adicara kang diadani dening panatacara utawa pamedhar sabda. Ing kene ye...
Baca selengkapnya

MATERI BHS. JAWA KLS 7: 4. TEMBANG KREASI

  TEMBANG KREASI   1.    TEGESE Tembang kreasi nuduhake salah sawijine karya sastra kang awujud geguritan. Ing kasusastran Jawa tradhisional, tembang iku mung kaperang dadi tembang macapat, tembang tengahan, lan tembang gedhe. Nanging ing pangrembakane jaman, tembang tradhisional kasebut di kreasi tanpa paugeran-paugeran kayadene ing tembang tradhisional. Wujude tebang kreasi ana loro, yaiku tembag campur sari lan tembang dolanan.   2.    TATA WANGUNE TEMBANG KREASI a.          Titi Laras Titi laras yen ana ing istilah seni musik saemper karo tangga nada . Asale saka tembung titi kang ateges angka, tulis, notasi, utawa lambang lan l aras tegese susunan nada. Dadi titi laras iku notasi tulis, huruf, angka utawa lambang kang nuduhake laras tartamtu. Titi laras, utawa cukup diucapake laras, kaperang dadi loro, yaiku: 1)      Laras slendro ‟Slendro‟ iku salah sijine lara...
Baca selengkapnya